Hangi Öğretmen, Hangi Örnek Türü?

Özet

Bu çalışmada ortaöğretim matematik öğretmenlerinin öğretim sürecindeki öğretmen rolleri ile bu süreçte yararlandıkları örnek türlerinin incelenmesini amaçlanmıştır. Özel durum çalışması yaklaşımının benimsendiği çalışma 4 matematik öğretmeni ile yürütülmüştür. Öğretmenlerin matematik öğrenme ve öğretmeye yönelik inançlarını belirlemek için yarı yapılandırılmış mülakatlar yürütülmüş, bu inançların sınıf içi yansımalarını resmetmek, rollerini belirlemek ve dersin öğretimi esnasında kullandıkları örnek türlerini tespit etmek amacıyla her birinin bir yıllık eğitim -öğretim süreci gözlenmiştir. Kullanılan örnek türlerinin analizi Alkan (2016) tarafından geliştirilmiş olan örnek sınıflandırılmasına göre analiz yapılmıştır. Öğretmenlerin rollerinin analizinde ise Ernest (1991) tarafından oluşturulan çatı kullanılmıştır.  Araştırmaya katılan öğretmenlerden birinin açıklayıcı,  diğer üç öğretmenin ise öğretici öğretmen rolüne sahip olduğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra öğretmenlerin derslerinde kullandıkları örnekler incelendiğinde geliştirici ve standart örneklerin daha çok kullanıldığı; örnek dışı ve uç örneklerin ise oldukça az, karşıt örneklerin ise hiç kullanılmadığı tespit edilmiştir. Öğretici öğretmenlerin ders boyunca açıklamalarında sıklıkla standart örneklerden yararlandıkları belirlenmiştir. Açıklayıcı rolündeki öğretmenin derslerinde standart örneklere göre geliştirici örneklerden daha fazla yaralandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca açıklayıcı olan öğretmenlerin öğretici öğretmenlere göre örnek dışı örneklerden daha fazla yararlandığı görülmüştür. Öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerinde, matematiği öğrenme ve öğretmeye yönelik inançlarıyla ilgili eğitimlerin verilmesi, bunu yanı sıra öğretmen rolleri ile birlikte kullanılan örnek türlerinin de bu eğitimlerde detaylı bir şekilde incelenmesi önerilmektedir.